Η άγνωστη ιστορία πίσω από έναν από τους πιο παράξενους πίνακες του Σαλβαδόρ Νταλί

Τι σας έρχεται στο μυαλό μόλις ακούσετε το όνομα Νταλί; Μία εκκεντρική προσωπικότητα που ζωγράφιζε εξίσου εκκεντρικούς πίνακες, που μοιάζουν να έχουν βγει από
το πιο βαθύ και περίεργο μας όνειρο.

Και όμως, αυτός ο ευφυής καλλιτέχνης, έχει ζωγραφίσει και περισσότερο «ταπεινά» πράγματα, όπως πορτραίτα. Ανάμεσα στο 1940 και στο 1970, αποτύπωσε στον καμβά πολλούς από τους πρωταγωνιστές της ελίτ κοινωνίας της Βορείου Αμερικής. Σε αυτούς άνηκε και μία μικρή οικογένεια από το Μέριλαντ, η οποία αποτελούνταν από τον Μοντογκόμερι Μ. Γγκριν, την γυναίκα του Ανν και τα παιδιά τους.

Αν και ο Γκριν, ένας αγρότης και πατριάρχης που σέβονταν όλοι, δεν είχε άμεση σχέση με τον καλλιτέχνη, θαύμαζε τη δουλειά του. Αποφάσισε λοιπόν να επικοινωνήσει με τον γκαλερίστα του Νταλί στην Νέα Υόρκη, ελπίζοντας ότι θα του συστήσει τον ζωγράφο. «Επρόκειτο για μία τολμηρή κίνηση», εξηγεί μέσω e-mail στην Huffington Post η Τζούλιαν Ντόους, η Aντιπρόεδρος του Τμήματος Ιμπρεσιονισμού και Μοντέρνας Τέχνης του Sotheby's.

Και, ως εκ θαύματος, είχε αποτέλεσμα. Ο Νταλί καλωσόρισε την οικογένεια Γκριν στο σπίτι του στην Ισπανία το 1962. Μετά από μια σειρά προπαρασκευαστικών φωτογραφιών και αρχικών σκίτσων, ο ζωγράφος ολοκήρωσε τον πίνακα – ο οποίος έφτανε σχεδόν το ένα μέτρο σε πλάτος - «Portrait de Madame Ann W. Green et de son fils Jonathan» το 1963.


SOTHEBY'S

Εάν νομίζατε ότι πρόκειται για ένα κλασικό -και βαρετό- οικογενειακό πορτραίτο, τότε μάλλον ξεχάσατε ότι μιλάμε για τον Νταλί. Στον πίνακα υπάρχει η Ανν και ο μικρότερος γιος της, Τζόναθαν, ενώ είναι περικυκλωμένοι από κοσμικές και σουρεαλιστικές εικόνες, στοιχεία που έχουμε δηλαδή συνδέσει με τον διάσημο καλλιτέχνη. Ο μικρός είναι ντυμένος με το κοτλέ κοστούμι του πατέρα του, ενώ φοράει στο κεφάλι του ένα «εμβρυακό κράνος», όπως περιγράφεται στον κατάλογο του Sotheby's. Καθώς αιωρείται μπροστά από την μητέρα του, ενώ στο βάθος εκτοξεύεται ένας πύραυλος, η όλη εικόνα της μητέρας και του παιδιού θυμίζει έντονα στη σχέση ανάμεσα στην Παναγία και στον μικρό Ιησού.

«Οι άγγελοι ήταν ένα επαναλαμβανόμενο μοτίβο για τον Νταλί, και εδώ πιθανώς πρόσθεσε αυτό το στοιχείο μετά από αίτημα των Γκρινς που είχαν/έχουν βαθιά χριστιανική πίστη», λέει η Ντόους, αναφερόμενη στις αγγελικές φιγούρες που βρίσκονται στο μεσαίο σημείο του οικογενειακού πορτραίτου. «Τα δύο υγρά στα πλαϊνά μέρη του πίνακα είναι αίμα και νερό, και τα δύο ζωγραφισμένα σαν να είναι σε μηδενική βαρύτητα. Η ακριβής σημασία του συμβολισμού είναι άγνωστη, αν και υπάρχουν πολλές πιθανές και συναρπαστικές ερμηνείες που περιλαμβάνουν το ταξίδι στον χρόνο, την οικογένεια κτλ».

Η οικογένεια, όπως λέει η Ντόους, «λάτρεψε αμέσως το αποτέλεσμα και ο πίνακας έγινε πολύτιμος θησαυρός». Οι Γκρινς όχι μόνο διατήρησαν τον πίνακα, ο οποίος δημοπρατήθηκε στις 6 Νοεμβρίου, αλλά κατέγραψαν και το ταξίδι τους στο σπίτι του Νταλί. Πρόκειται για ένα σπάνιο βίντεο στο οποίο βλέπουμε τον Νταλί να μιλάει με πάθος προς τον κάμερα, αλλά και στους καλεσμένους του.




Ο μεγαλύτερος γιος της οικογένειας, Τζον Ρότζερς Μέιγκς Γκριν, γράφει για τη συνάντηση της οικογένειας με τον Νταλί:

    «Τόσο στον Νταλί όσο και στον πατέρα μου άρεσαν να συζητάνε, ενώ μοιραζόντουσαν μερικές εκκεντρικότητες και αξίες. Και οι δύο ισχυρίζονταν ότι θυμόταν την ημέρα που γεννήθηκαν, και κατά τις συναντήσεις τους σε Ισπανία και Νέα Υόρκη, συζητούσαν για θέματα όμως ο χρόνος, ο χώρος, τα όνειρα, η γέννηση, η μητρότητα και η αγάπη.

    Προς τα τέλη του 1963, καθώς συνόδευα τον πατέρα μου σε ένα επαγγελματικό ταξίδι στη Νέα Υόρκη, είχα το προνόμιο να γνωρίσω τον Σαλβαδόρ Νταλί σε κάποια εγκαίνια της δουλειάς του σε μία γκαλερί στο Μανχάταν. Ο πατέρας μου και εγώ ήμασταν εκεί όταν ο καλλιτέχνης μπήκε μέσα και περικυκλώθηκε από μία ομάδα οπαδών του. Ο Νταλί φορούσε ένα μαύρο κοστούμι και κρατούσε ένα μαύρο μπαστούνι. Ο πατέρας μου και ο Νταλί αμέσως προσέγγισαν ο ένας τον άλλο, με σύστησαν και πήρα ένα αυτόγραφο πάνω στον κατάλογο της έκθεσης, το οποίο έχω μέχρι και σήμερα σχεδόν 50 χρόνια μετά.

    Ο πατέρας μου τον ενημέρωσε ότι είχαμε δει μία βραδινή εκτόξευση πυραύλου μετά τον πίνακα που δημιούργησε, και ότι εξαιτίας κάποιου ατμοσφαιρικού φαινομένου, σχηματίστηκε ένα φωτοστέφανο γύρω από τη φλόγα του πυραύλου καθώς ανέβαινε προς τον βραδινό ουρανό, όπως στον πίνακα του. Γυρνώντας τα μάτια του και στρίβοντας το κερωμένο μουστάκι του ο καλλιτέχνης απάντησε: «Αυτό που ζωγραφίσει ο Νταλί συμβαίνει». Και οι δύο άνδρες ήταν ευτυχισμένοι από αυτή τη φράση που λειτούργησε και ως παγκόσμια διακήρυξη».


Το άρθρο αυτό βασίστηκε στο κείμενο The Story Behind One Of Salvador Dalí's Strangest Portraits που δημοσιεύτηκε στην αμερικανική HuffPost
.